Logo biuletynu psychoprofilaktycznego

biuletyn psycho profilaktyczny Świętokrzyskie Centrum Profilaktyki i Edukacji Biuletyn tworzą pracownicy ŚCPiE we współpracy z Katedrą Psychologii i studentami psychologii UJK

Zdjęcie główne biuletynu - okulary oraz notatnik

Kontrast

Czcionka

Zastrzyk energii zamknięty w puszce

ikona-kalendarz2020-10-14

ikona-długopisN. Adamczyk, A. Boczkowska, A. Kubasik, K. Miernik

Zastrzyk energii zamknięty w puszce

Czy działanie napojów energetycznych wpływa pozytywnie na organizm człowieka?

Zapewne każdy z Was słyszał o tzw. energetykach. Jakież to wspaniałe uczucie doznać nagłego przypływu energii, prawda? A czy pijąc napój energetyczny choć przez sekundę zastanowiłeś/aś się, jaki wpływ na Twoje zdrowie ma kilkaset mililitrów tego napoju? Szybsze bicie serca, problemy ze snem, za dużo energii, a później znużenie. Czy tak powinien reagować nasz organizm na rzekomo wspaniały, pobudzający napój? Zastanówmy się razem, czy warto korzystać z napojów pełnych substancji chemicznych.


Czym właściwie jest ten popularny „energetyk”?

NAPOJE ENERGETYCZNE, inaczej energy drinki, napoje energetyzujące lub psycho drinki, są bardzo popularne wśród polskiej młodzieży. Głównym celem ich picia jest szybka eliminacja zmęczenia i wzrost koncentracji. 


Co wchodzi w skład napojów energetycznych?
Warto zadać sobie pytanie co kryje się w takiej małej puszce, bo na pewno nie są to zdrowe substancje i witaminy, chociaż znajdziemy i takie wzbogacone o witaminy np. z grupy B. Oczywiście skład napojów energetycznych różni się w zależności od firmy produkującej dany napój. Jednak zawsze łączą je substancje o silnym działaniu pobudzającym, są to kofeina, tauryna, guarana i dwutlenek węgla. W składzie energetyków znajdziemy także substancje słodzące, które możemy odnaleźć w składnikach pod nazwą: aspartam, maltodekstryna, sukraloza, sorbitol, monnitol. Nawet w tych, które sprzedawane są pod coraz popularniejszym szyldem “ZERO CUKRU”.

Czy te nazwy nie brzmią dla Ciebie strasznie? Każdy, kto pije napoje energetyczne, powinien bardzo dobrze poznać ich skład i działanie. Jeśli o nim mowa, to może skupimy się teraz na tym, jak te substancje wpływają na nasz organizm po wypiciu puszki potocznego energetyka.


Tak, jak wyżej wspomniałyśmy, głównymi składnikami energetyków są substancje pobudzające. Są to substancje odwadniające, które poprzez dużą ilość cukru sprawiają, iż nasz organizm jest pobudzony. Kofeina mocno przyspiesza tętno i oddech, wzrasta ciśnienie krwi. Rozkurczają się oskrzela, dzięki czemu do komórek dociera więcej tlenu. Naczynia krwionośne w mózgu rozszerzają się, co skraca czas reakcji i zwiększa koncentrację. W ten sposób organizm może działać na znacznie zwiększonych obrotach. Zwiększają również poziom hormonu noradrenaliny (tzw. hormonu walki). Poprzez tak silne działanie na nasz układ sercowo-naczyniowy mogą mieć wpływ na wystąpienie chorób sercowo-naczyniowych.


Skutki uboczne napojów energetycznych, czy istnieją?

Oczywiście, że istnieją. Napoje z takim składem nie mogłyby nie mieć negatywnego wpływu na nasz organizm. Po wypiciu takiego energetyka ludzie często zgłaszają drgawki, napady padaczkowe, bóle głowy, nudności, bóle w klatce piersiowej, duże problemy ze snem, a nawet nadmierne pobudzenie ruchowe.


A co na temat energetyków mówią badania?

Po krótce, w badaniu Pawlas K., Hołojdy P. oraz Brusta K. z 2017 roku wyniki wskazały na to, iż „Nadmierne zażywanie środków energetyzujących wiąże się z ryzykiem pojawienia się skutków ubocznych. 54,7% studentów spożywających napoje energetyczne ze wszystkich wrocławskich uczelni zadeklarowało przynajmniej jednokrotne ich wystąpienie. Należały do nich głównie uczucie kołatania serca (63,3%), zaburzenia snu (45,3%), drżenie rąk (41,2%) oraz ból brzucha (38,8%). U obu płci stanowiły one najczęściej występujące skutki uboczne.”. A to wszystko za sprawą kofeiny i tauryny, które są podstawowymi składnikami napojów energetycznych.


Rzeczywistość

Niestety, pomimo przeprowadzanych w szkole zajęć profilaktycznych z zakresu „energy drinków” da się zauważyć, że coraz więcej młodzieży, a nawet dzieci sięgają po energetyki. Co gorsze, rodzice również nie są w pełni świadomi tego, jak negatywny wpływ mają te napoje na zdrowie swoich pociech i dlatego też zdarza się, że oni sami kupują swoim dzieciom „energetyki”.

Czy słyszałeś o nowej modzie wśród osób wkraczających w dorosłość, kiedy to na imprezie przygotowuje się drinki z połączenia alkoholu i napoju energetycznego? Taka „wybuchowa mieszanka” może doprowadzić do zawału serca, bądź wylewu. Pobudzenie po wypiciu alkoholu i energetyka sprawia, że osoba czuje się trzeźwa i może wypić więcej alkoholu. Pobudzenie takie może powodować wzrost agresji, osoby po wypiciu takiego drinka mogą zachowywać się jak po zażyciu narkotyków. Dodatkowo, alkohol ma działanie odwadniające tak samo, jak energy drink, a więc organizm traci wodę w dużych ilościach.

Dlaczego ludzie tak chętnie sięgają po napój energetyczny? Głównymi powodami spożywania tych napojów są: silnie przemęczenie, brak koncentracji i tradycyjne „skoro wszyscy piją, to ja też”. Jednak czy to środowisko ma taki wpływ na rosnącą ilość sprzedawanych puszek?

Bardzo często możemy zauważyć, że firmy sprzedające napoje energetyczne są tytularnymi sponsorami sportowców i imprez sportowych. Wielu sportowców z branży kulturystycznej chwali się na swoich social mediach, że napoje te są idealne przy diecie, gdyż posiadają znikomą ilość kalorii, co rzekomo pozytywnie wpływa na chudnięcie i budowanie sylwetki marzeń. Rodzic, który wracając z wakacji odczuwa zmęczenie jadąc samochodem i sięga po napój energetyczny, również pokazuje młodym osobom, iż w codziennych sytuacjach można korzystać z takich napojów.

Może to wpływ autorytetów ma tak duże znaczenie na wzrost spożycia energetyków wśród młodzieży. Czy to wpływ „influencerów” albo rodzica, nie ma to większego znaczenia. Napój energetyczny może chwilowo pobudzić nasz organizm, jednak w szerszej skali czasowej będzie miał negatywne skutki w funkcjonowaniu organizmu.


Czym mogę zastąpić picie energetyków, aby wzmocnić organizm? - zalecenia
Może warto znaleźć inny sposób, aby wzmocnić organizm i nabrać energii? Nie musisz pić napojów energetycznych, aby inni Cię lubili - pamiętaj też o tym!

Może wydać Ci się to nudne i „oklepane”, ale do innych sposobów po których będziesz mieć więcej siły należą: zdrowe odżywianie, ćwiczenia fizyczne, sen i picie zwykłej, najzwyklejszej wody. Może uznasz, że nic z wyżej wymienionych rzeczy nie działa, ale zastanów się - próbowałeś? Oczywiście, „nie od razu Rzym zbudowano”, ale tymi sposobami i cierpliwością możesz osiągnąć wiele! W ostateczności młodzież, lecz nie dzieci, mogą od czasu do czasu sięgnąć po filiżankę kawy, która zawiera kofeinę, pobudzającą organizm. Dla dzieci oraz starszych zalecamy picie zielonej herbaty, ciepłej wody z cytryną, soku z buraka. Ponadto, zimny prysznic, słuchanie ulubionej muzyki, przebywanie na świeżym powietrzu również działa regenerująco. Nie zapominajmy o tym, żeby mieć więcej energii na kolejny dzień wystarczy po prostu położyć się wcześniej spać. Spróbuj zaplanować swój dzień tak, żebyś miał/miała czas na wszystko, a zwłaszcza na odpoczynek i regenerację - bez zbędnego picia napojów energetycznych. To prostsze niż się wydaje - spróbuj!