Jak się uczyć skutecznie ?

2021-01-25

Anna Biskupska, Katarzyna Olszewska

Jak się uczyć skutecznie ?

Uczenie się jest najważniejszą z ludzkich umiejętności, którą wykorzystujemy przez całe życie . Dlatego bardzo przydatna jest wiedza
z zakresu – Jak się uczyć skutecznie ?Dobrze jest poznać te tajniki i używać ich w codziennym życiu, aby zdobyć wiedzę, a przy tym skrócić czas poświęcany na naukę
i sprawić aby była ona dla nas przyjemna.

Powszechnie wiemy, że w życiu nie zawsze możemy się uczyć tylko tych materiałów, które pozostają w kręgu naszych zainteresowań. W szkole dowiadujemy się mnóstwo rzeczy, które w danym momencie życia mogą wydawać się być nieprzydatne, ale kto wie, kiedy będzie nam potrzebna dana wiedza? Może w przyszłej pracy? Albo przy dziesiątym pytaniu w grze
o milion w znanym teleturnieju?

O przyszłość należy dbać tu i teraz i czerpać z wiedzy, którą oferują nam inni!

Oto kilka istotnych informacji, które wpływają na efektywność procesu uczenia się:

Według Dale’a ludzie pamiętają:

10% tego, co czytają
20% tego, co słyszą
30% tego, co widzą
50% tego, co widzą i słyszą
70% tego, co mówią
90% tego, co mówią podczas wykonywania (Dryden, 2000)

Po przeczytaniu powyższej informacji można już dojść do wniosku, co należy robić, aby sprawniej zapamiętywać informację. Wiemy, że przyswajanie wiedzy przez doświadczenie i odkrywanie z wykorzystaniem wszystkich kanałów sensorycznych pomaga w procesie uczenia się i jest najbardziej skuteczne.

W efektywnej nauce bardzo ważna jest umiejętność określenia własnego stylu nauki, który można poznać eksperymentując z różnymi technikami uczenia się. Istotne jest także odpowiednie zaangażowanie w naukę i konsekwencja. Według Psychologów Społecznych konsekwencja i zaangażowanie jest najsilniejsze kiedy spełnia kilka warunków:

cele powinny zostać zapisane,
ma charakter aktywny i publiczny,
wymaga pewnego wysiłku,
wykonawcy powinno towarzyszy przekonanie, że wykonuje je z własnej woli
( Cialdini,2000)

Najważniejsze jest aby ustalić sobie cele i je zapisać, wtedy zawsze będziemy mieli do czego dążyć, następnie zapisaną treść najlepiej przedstawić publicznie, np. swojej rodzinie. Takie upublicznienie informacji sprawi, że będziemy jeszcze bardziej dążyć do ich realizacji. Włożenie dużego wysiłku w osiągnięcie jakiegoś celu powoduje, że jesteśmy bardziej zadowoleni z rezultatów. Jeśli włożymy więcej pracy w naukę na ważny egzamin, będziemy mieć lepszy stosunek do tej sprawy, a co za tym idzie lepsze wyniki w nauce.

„Prawdą jest to, że ludzie bardziej cenią sobie to, co uzyskali dzięki własnym, intensywnym wysiłkom niż to, co przyszło im bez wysiłku"

( Elliot Aronson i Judson Mills, 1959)

Dodatkowo jeśli decyzje np. o podjęciu nauki podejmiemy sami, stajemy się za nią odpowiedzialni i konsekwentnie się angażujemy.

Przed rozpoczęciem nauki należy zwrócić uwagę na parę szczegółów: zadbaj
o otoczenie, tak aby było przyjazne procesowi uczenia się. Może wydawać się to dość oczywiste, ale przecież klucz jest w najprostszych rozwiązaniach. Zwróć uwagę na ustawienie biurka, dostępność do oświetlenia, porządek na biurku oraz dźwięki dochodzące z otoczenia. Niektóre mogą być rozpraszające, zwłaszcza przy trudniejszych zadaniach, dlatego warto spróbować się od nich odizolować. Oczywiście to nie wszystko.

Materiał, który masz do przyswojenia podziel na mniejsze części. Badania wykazują, że najlepiej zapamiętujemy to, co znajduje się na początku i końcu. Jest to tak zwany „ Efekt Pierwszeństwa” i „Efekt Świeżości”. Dzieląc materiał na mniejsze porcję i nadając im osobne tytuły uzyskasz więcej początków
i końców.

Następnie zaplanuj sobie przerwy, które są niezwykle istotne
w utrzymaniu koncentracji. Odpoczywaj około 2-3 minuty, po pół godzinnej ciągłej nauce. Przerwa pozwoli na usunięcie napięcia psychicznego, fizycznego dzięki czemu nauka będzie bardziej skuteczna i przyniesie lepsze efekty. Należy jednak pamiętać że odpoczynek od nauki nie powinien przekraczać 7 minut. Warto robić krótsze przerwy ale za to częściej. Oczywiście im dłuższy jest czas nauki, tym przerwa powinna być dłuższa. Na przykład po 3 godzinach pracy zaleca się od 60 do 90 minut przerwy, aby ponownie móc efektywnie zapamiętywać materiał.

Teraz nadszedł czas na powtórkę materiału. Dzięki niej porządkujemy
i systematyzujemy swoją wiedzę oraz utrwalamy poznawane treści.

HARMONOGRAM POWTÓREK:

powtórka: 15-minutowa - w tym samym dniu
powtórka: 10-minutowa - następnego dnia
powtórka: 5-minutowa - po 24 godzinach

Kolejne powtórki: 2-3 minutowe - przez 3-4 kolejne dni ( Smolińska, Szychowski, 2011)

Dobrze jest, aby nie zostawiać nauki na ostatni moment przed egzaminem, ponieważ zaoszczędzimy sobie niepotrzebnego stresu oraz materiał, który będziemy przyswajać stosując porcjowanie treści oraz powtórki, zostanie zapamiętany na dłużej.

Wiedzę można przyswajać w różny sposób. W nauce wyróżnione zostały cztery typy stylów uczenia się: wzrokowy, słuchowy, dotykowy i kinestetyczny. Przy odbieraniu informacji korzystamy ze wszystkich zmysłów, jednak na przestrzeni lat jeden ze zmysłów wykształca się bardziej niż pozostałe i to dzięki niemu zdobywamy najwięcej informacji. Warto rozpoznać, który sposób nauki jest dla nas najlepszy i wybrać odpowiednią do niego technikę.

Wzrokowiec- jest wrażliwy na elementy wizualne otoczenia – kolory, kształty. Chętnie robi własne notatki.
Słuchowiec- najlepiej zapamiętuj to, co usłyszy, lub opowie, a nie to co widział. Lubi uczyć się z drugą osobą, n.p. przez zadawanie pytań
i odpowiadanie na nie.
Dotykowiec- jest wrażliwy na fizyczne doznania. Najlepiej zapamiętuje, gdy trzyma coś w dłoniach, bawi się przedmiotami.
Kinestetyk- najlepiej poznaje nowe informację poprzez wykonywanie
i bezpośrednie zaangażowanie w aktywność ruchową. Pamięta to, co zrobi.

Poniżej przedstawione zostaną propozycje technik zapamiętywania i uczenia się, które mogą okazać się przydatne dla wielu osób:

Mapy myśli- jest to forma notatek graficznych. Do ich tworzenia wykorzystujemy słowa-klucze, czyli najważniejsze określenia, które zostały użyte w opracowywanym tekście oraz mini obrazki. Wszystko sporządzone jest za pomocą kolorowych pisaków. Treści umieszczane są na jednej kartce, co ułatwia koncentrację oraz skupienie się na najważniejszych rzeczach. Jest to również bardzo przystępna forma notatki do powtarzania materiału. Jedną z reguł tworzenia jej jest umieszczanie najistotniejszych informacji w centrum mapy, a pozostałe, uzupełniające znajdują się dalej. Metoda ta pozwala zaoszczędzić czas,
a przez to, że każda mapa jest inna ułatwia również pracę pamięci.
Akronimy- czyli najprościej mówiąc, są to skróty lub wyrazy utworzone z pierwszych liter dwóch lub więcej wyrazów, przykład PWN- Polskie Wydawnictwo Naukowe.
Akrostychy- to całe zdanie mające pomóc w przypomnieniu sobie pierwszych liter wyrazów, które mamy zapamiętać na przykład w nauce planet Układu Słonecznego

Mój Wspaniały, Zaradny Mąż Już Sobie Upiekł Napoleonkę

Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun

Bibliografia:

Cialdini, R. (2000).Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Dryden, G., & Vos, J. (2000). Rewolucja w uczeniu, tłum. Jóźwiak,
Zysk i S-ka. Poznań.
Smolińska, J., & Szychowski, Ł. (2011). Techniki efektywnego uczenia się. Firma Edukacyjno-Wydawnicza Elitmat, Kraków.